6 tips om leerlingen te motiveren bij afstandsonderwijs
Bijna zomervakantie én al een hele tijd vooral op jezelf aangewezen zijn. Steeds meer leerlingen kunnen zich er steeds moeilijker toe zetten iets voor school te doen… Hoe zorg jij als docent dan dat de motivatie blijft? Eerder bespraken we het verschil tussen intrinsieke en extrinsieke motivatie. Ook gaven we tips hoe je leerlingen motiveert voor school. Maar hoe doe je dat als je (deels) op afstand lesgeeft? In deze blog delen we tips van docenten uit de praktijk. Ook voor docenten die de komende tijd blended les gaan geven of een flipping the classroom-aanpak willen gebruiken komen deze tips van pas.
1. Bied structuur en uniformiteit
Leerlingen die ‘s nachts opdrachten inleveren of op zaterdagavond een appje naar de docent sturen met een vraag; op afstand werken leerlingen op de gekste tijden. Vanuit school kun je toch zorgen voor structuur in de week en de dag. Docent Nederlands Eva Doornewaard vertelt bijvoorbeeld dat ze op het Pantarijn Kesteren zoveel mogelijk het normale lesrooster volgen. Zo creëer je ook op afstand een schoolstructuur.
Studieplanner
Veel docenten die Learnbeat tijdens de schoolsluiting sprak gaven aan hoe belangrijk het is om uniformiteit te bieden. Op afstand kun je niet controleren of iedereen instructies begrepen heeft. Daarom is uniformiteit in berichtgeving belangrijk. Een manier om dat te bereiken is met de studieplanner. Als docent maak je zo duidelijk wat er precies per week gedaan moet worden. De opdrachten zijn gekoppeld en je kunt de voortgang zien. Zo motiveer je leerlingen om elke dag een duidelijke planning af te krijgen.
Uniformiteit bij toetsen
Bas Roosen, vestigingsdirecteur van Winford Amsterdam, merkt dat uniformiteit bij toetsen ook essentieel is:
“Wat ik wel heel goed vind werken, is dat we één uniform format gebruiken voor elk vak en bij alle schoolexamens. Zo heeft elke toets dezelfde beginpagina en de verwijzing naar bronnen is overal hetzelfde.”
Omdat het format van de digitale toetsen gebaseerd is op de papieren toetsen is de drempel voor de leerlingen laag en weten ze waar ze aan toe zijn. Toetsen voor verschillende vakken worden op één uniforme manier aangeboden in Learnbeat.
Dat voordeel van toetsen in Learnbeat bevestigt Eva Doornewaard:
“De leerlingen gaven aan dat ze een voorkeur hebben voor toetsen in Learnbeat. Wij merken dat dit voor hen gewoon goed werkt. De gebruiksvriendelijkheid is natuurlijk een vereiste.”
Voor extra duidelijkheid is een proeftoets afnemen een optie. Zo komen leerlingen en surveillanten beslagen ten ijs.
Tip van Bas Roosen van Winford: verbind consequenties aan de proeftoets als je wilt dat elke leerling deze écht serieus maakt.
2. Behoud het overzicht
Ludwig van Aagten van Vakcollege Maarsbergen zag dat zijn leerlingen ondanks de schoolsluiting toch hard werkten aan hun opdrachten. Het geheim? Door de overzichtelijkheid van het lesmateriaal waren ze gemotiveerd aan de slag te gaan.
Houd het eenvoudig
Docent Kees de Vries zorgt dat zijn leerlingen het overzicht houden door al het lesmateriaal vanuit één omgeving aan te bieden:
“Normaal gesproken werk ik in de klas ook met LessonUp, maar nu niet. Ik kies in deze periode van de coronacrisis alleen voor Learnbeat om het voor de leerlingen overzichtelijk te houden.”
3. Investeer in het contact
Mentoren hebben nu ook als taak om persoonlijke begeleiding op afstand te doen. Informeer zowel hoe het met de leerling zelf gaat, als met zijn of haar voortgang. Geef als docent aan wanneer je beschikbaar bent voor vragen. Zorg bijvoorbeeld dat leerlingen tijdens de vaste lesuren van het ‘normale lesrooster’ contact kunnen opnemen voor vragen. Maar ook andersom: gebruik die uren om even kort te checken hoe het met iedereen gaat. Op die manier kun je ook de inactieve leerlingen weer bij de les betrekken. Eva Doornewaard benadrukt hoe belangrijk het contact is:
“Contact is essentieel om leerlingen te motiveren”
Individueel feedback geven
Contact kan ook via de digitale leeromgeving. Met Learnbeat kun je individueel feedback geven op de opdrachten die leerlingen maken. Janine Wijn vertelt dat leerlingen dit zelf als erg prettig ervaren.
Contact onderling
Sommige leerlingen overleggen op afstand juist meer met elkaar, voordat ze aan de bel trekken bij de docent. Dat is natuurlijk ook een goede ontwikkeling. Zo onderhouden ze het contact met klasgenoten en oefenen ze met dingen uitleggen aan elkaar.
4. Maak verwachtingen duidelijk, maar leg de lat niet te hoog
Probeer niet te ambitieus te zijn met schoolwerk op afstand opgeven. Het is al moeilijker om vragen te stellen voor leerlingen, dus als ze sneller vastlopen kan dat demotiverend werken. Geef gerichte taken, en eventueel keuzeopdrachten voor leerlingen die wel wat extra willen doen. In Learnbeat kun je op de verschillen tussen de leerlingen inspelen door te differentiëren.
Kortere lessen
Een lesuur in de klas is minder intensief dan een lesuur achter de computer. Daar houden de meeste docenten rekening mee, zoals Ludwig van Aagten:
“We hebben best een intensief lesrooster en leerlingen moeten vanuit huis bij elke les aanwezig zijn. Dat controleren we ook; elke leerling moet zich melden in MS Teams. Maar zes uur achter de computer zitten is echt veel te lang voor leerlingen; dat houden ze niet vol. Dus we korten onze lesuren in tot dertig minuten.”
Zo zorg je dat de aandacht die de leerlingen op kunnen brengen ook goed besteed wordt. En voor leerlingen is er dan ook de erkenning dat het nu soms wat extra moeite kost om schoolwerk te maken.
Kwaliteit vóór kwantiteit
Kijk vooral naar de kwaliteit van het ingeleverde schoolwerk, en niet naar de hoeveelheid. Als je leerlingen gaat overvragen, heb je kans dat ze het bijltje erbij neergooien. Bepaal bijvoorbeeld dat leerlingen een x aantal minuten moeten besteden aan een vak per week. Op die manier zijn ze in ieder geval bezig met het verwerken van de stof.
5. Houd leerlingen gemotiveerd door keuzeruimte te bieden
Thuis kunnen leerlingen meer hun eigen tijd indelen, en voor sommigen werkt dat heel goed. Als docent kun je dus zorgen dat deze ruimte behouden blijft. Bijvoorbeeld met opdrachten die leerlingen zelf invulling mogen geven. Zo maak je het persoonlijker en interessanter, en dat motiveert. Eva Doornewaard vertelt over deze ruimte voor eigen inbreng:
“Mijn onderbouwleerlingen werken nu aan een fictiedossier. Ze mogen zelf kiezen of ze dat willen inleveren voor een cijfer. Ik lees een boek voor en neem daar fragmenten van op. Aan de hand van dat fragment, stel ik steeds een vraag. Ook leerlingen waarvan ik het niet had verwacht, zijn enthousiast!”
6. Activeer je leerlingen op afstand
Om te zorgen voor een beetje afwisseling in het leren thuis kun je activerende werkvormen inzetten. Zo betrek je iedereen bij het leerproces en stimuleer je een actieve leerhouding. Docent Kees de Vries van het Roelof van Echten College zette daarom bijvoorbeeld meer quizzen en toetsen in Learnbeat tijdens de scholensluiting. Zo zorg je er in ieder geval voor dat je leerlingen (op een leuke manier) bezig zijn met de stof verwerken. Bovendien kun je bijhouden hoe iedereen scoort. Lees voor meer inspiratie de blog 6x activerende werkvormen voor hogere leerprestaties.
Leerlingen motiveren in de praktijk
In deze blog heb je kunnen lezen dat de principes van intrinsieke motivatie in de praktijk dus werkelijk aan bod komen. Wil je nog eens op een rijtje hebben wat jij als docent kunt doen om je leerlingen (intrinsiek) te motiveren in de praktijk, ook op afstand? Vraag dan de checklist Motiveren: do’s & don’ts aan, met daarin overzichtelijke tips voor docent en leerlingen.
Enthousiasmeer en inspireer
De checklist helpt jou op weg met het stimuleren van de motivatie in je klas. Vraag hem hier gratis aan.
