[Interview] Door digitaal onderwijs bloeien sommige leerlingen op

Een week geleden sprak ik docent Eva Doornewaard van Pantarijn Kesteren voor het eerst over haar ervaringen binnen het onderwijs, gedurende de coronacrisis. Sinds die tijd heeft de school stappen gezet in het professionaliseren van onderwijs op afstand. De docent Nederlands is trots op haar collega’s:“Er is een tekort aan docenten, maar moet je eens kijken wat er allemaal in zo’n korte tijd gerealiseerd wordt!” Daarnaast valt haar op sommige leerlingen goed gedijen bij digitaal onderwijs. In dit interview blikken we terug op de afgelopen week.

Geschreven door

Marit Rooijakkers

Sommige leerlingen gaan nu ineens stralen

In de klas zijn er leerlingen die ik weinig hoor. Maar die appen mij nu wel in het weekend om een vraag te stellen, dat vind ik heel gaaf. Voor kinderen die in de klas niet durven, is digitale communicatie een veilige manier om toch iets aan de docent te kunnen vragen.

Je ziet nu dat er leerlingen zijn die het prettiger vinden om online te werken.

Voor mijn vak is digitaal onderwijs heel goed mogelijk. Mijn leerlingen zijn nu aan de gang met signaalwoorden. In Learnbeat staat voldoende lesmateriaal over dit onderwerp, binnen onze methode Leswijs Nederlands. Ik geef steekproefsgewijs feedback op het gemaakte werk.

Digitaal onderwijs maakt de input van leerlingen zichtbaar

We zien nu in Learnbeat veel informatie van elke leerling: dat is best een reality check. Alles is zichtbaar, ook als iemand niks heeft gedaan. In de klas kijk ik niet in alle schriften; dat is onmogelijk.

Spieken en overschrijven kan in de klas ook gebeuren; maar het is nu zichtbaar.

Ik heb het gevoel dat we, nu we lesgeven op afstand, ook hogere eisen stellen. Zowel aan leerlingen als de manier van toetsing. Maar je moet als docent ook wel realistisch blijven. Tijdens een gesprek met een collega, kwamen we tot de conclusie dat “spieken alleen maar de achterstand van een leerling in leerjaar drie verder vergroot”. Kortom: dan komt dat in leerjaar drie toch wel aan het licht.

Kennis toepassen in plaats van overhoren

Op school speelt momenteel de vraag: hoe gaan we het programma van toetsing en afsluiting (PTA) inrichten? De kwaliteit van de vragen die we stellen is belangrijker dan de kwantiteit. Sowieso draait het nu meer om het toepassen van kennis. Waar we normaal in een toets vooral kennis testen, krijgen leerlingen nu de opdracht om daar wat mee te doen. Dat vind ik geen slechte ontwikkeling.

Een collega had bijvoorbeeld een zonnewijzer gebouwd met haar leerlingen. Heel gaaf!

Mijn onderbouwleerlingen werken nu aan een fictiedossier. Ze mogen zelf kiezen of ze dat willen inleveren voor een cijfer. Ik lees een boek voor en neem daar fragmenten van op. Aan de hand van dat fragment, stel ik steeds een vraag. Ook leerlingen waarvan ik het niet had verwacht, zijn enthousiast!

Nu appten leerlingen mij in het weekend; of ik alvast de nieuwe voorleesfragmenten online wilde zetten.

Beleid voor afstandsonderwijs op basis van onze ervaringen

We hebben het lesgeven op afstand samen geëvalueerd. Per week bekijken we met de docenten hoe we ervoor staan. Ook is er een enquête uitgestuurd naar ouders om behoeften te peilen. We vormen ons beleid voor lesgeven op afstand op basis van onze praktijkervaringen.

Ik heb als docent wel behoefte aan duidelijkheid, zeker in deze periode. Het is heel fijn dat onze school elke week inventariseert en ons richtlijnen geeft.

Mijn teamleider stelt dit beleid op en helpt ons ook door informatie en e-learnings aan te dragen. In het beleid dat we ontwikkelen, zijn de speerpunten: contactmomenten met leerlingen, de tools en de focus op de kwaliteit in plaats van de kwantiteit.

Contact is essentieel om leerlingen te motiveren

Het is nu een vereiste dat elke leerling minimaal één keer per week contact heeft met school. We houden ook meer een schoolstructuur aan. We volgen gewoon ons normale lesrooster in Magister; daar zet ik per klas in wat ze wanneer moeten doen. Tijdens die vaste lesuren, kunnen leerlingen contact met mij opnemen voor vragen, via MS Teams of whatsapp. Vanuit de organisatie hebben we nu het beleid om inactieve leerlingen beter te betrekken bij de les. Dus als een leerling nooit aanwezig is, contacteer ik de ouders.

Mijn collega’s gaven ook aan dat ze het contact met leerlingen missen.

Sommige collega’s houden elke les van iedereen bij of het huiswerk gemaakt is en of ze aanwezig zijn. Ik ben zelf niet zo streng voor mijn leerlingen, maar ik snap hun keuze wel.

Kwaliteit is belangrijker dan kwantiteit

Ook hebben we bepaald dat leerlingen per week dertig minuten aan een vak moeten besteden. We willen hen niet overvragen met schoolwerk, omdat ze al genoeg nieuwe dingen onder de knie moeten krijgen. Het leren omgaan met de digitale tools, is daar een mooi voorbeeld van. We zijn als docenten dus echt bezig met de kwaliteit van de opdrachten: “de kern van de lesstof moet duidelijk aansluiten op het leerdoel”. Kwaliteit staat ook voorop bij onze nieuwe invulling van het programma van toetsing en afsluiting (PTA).

Trots op collega’s

Ik zie hele gave dingen gebeuren op school. Voor het vak Engels bijvoorbeeld doen leerlingen zoveel leuke opdrachten online. Dat zegt ook iets over de docenten.

Er is een docententekort, maar kijk eens hoeveel er gerealiseerd wordt in zo’n korte tijd.

We moeten wel de balans tussen werk en privé blijven bewaken, juist nu. Veel collega’s hebben een gezin. Dat combineren met lesgeven, nieuwe tools leren kennen én achter inactieve leerlingen aan, is best veel.

Blijf positief en probeer de mogelijkheden te zien

Het is makkelijk om iets te vinden om over te klagen. Bijvoorbeeld over leerlingen die online niet zoveel doen aan hun schoolwerk. Maar dat kan bij klassikaal onderwijs ook gebeuren. Laten we in deze periode óók kijken naar onze mogelijkheden: wat kan ICT het onderwijs opleveren?