Doelen halen door feedback en formatief evalueren.

Waarom formatief toetsen en feed up, feedback en feedforward onafscheidelijk zijn

Zet jij als docent formatief toetsen in, formatieve evaluatie of werk je met je klas regelmatig formatief tijdens de les? Dan volg je waarschijnlijk de cyclus van feed up, feedback en feed forward. Maar wat betekenen deze termen en wat gebeurt er tijdens deze drie fases? En hoe zie je deze vormen van evaluatie terug in een digitale leeromgeving zoals Learnbeat? Daarover gaat deze blog.

stockfoto vrouw
Geschreven door
Maartje Nix

Wat is formatief toetsen?

In mijn blog over het verschil tussen formatief toetsen en summatief toetsen, schreef ik dat een formatieve toets vooral inzicht geeft. Met dit inzicht kun je het leerproces vervolgens bijsturen of aanpassen.

Individuele coaching

Dat kan natuurlijk door als docent je lesinhoud aan te passen. Maar wil je meer differentiëren en je leerlingen individuele tips geven om verder te komen in hun leerproces? Dan zijn feed up, feed back en feed forward the way to go.

Wat is feed up?

Veel docenten geven al feed up, maar noemen het niet zo. Door feed up te geven maak je vooraf duidelijk wat je van je leerlingen verwacht. Daarbij kun je denken aan het benoemen van het leerdoel of voorkennis activeren. Maar ook: uitleggen wat leerlingen gaan doen in de les en aangeven wat de succescriteria zijn. Je geeft daarmee richting.

“Waar ga ik naartoe?”

Met feed up geef jij als docent dus eigenlijk antwoord op bovenstaande vraag. Je kunt feed up geven over een les over vulkanen bij aardrijkskunde door het leerdoel te noemen. Bijvoorbeeld: “Aan het eind van de les kun je uitleggen hoe een vulkaan ontstaat en hoe een vulkaan tot uitbarsten komt.”. Ook geef je feed up als je uitlegt wat van leerlingen verwacht wordt bij het examen Nederlands Spreken en Gesprekken voeren.

Feed up geven in Learnbeat

Werk je al met de digitale leeromgeving Learnbeat? Dan ben je er wellicht mee bekend dat alle activiteiten, zoals een stuk theorie of opdrachten, gekoppeld zijn aan een leerdoel en een onderwerp. Op het resultatenscherm kun je de scores van een leerling per onderwerp aflezen. In Learnbeat kunnen docenten gebruik maken van de studieplanner. Hierin geef je per week aan wat leerlingen gaan leren en doen. Docenten kunnen linken naar het lesmateriaal; dat maakt de studieplanner meteen een instrument om feed up en feedback te geven.

Wat is feedback?

Feedback is letterlijk vertaald terugkoppeling. Om die feedback te geven verzamel je eerst informatie. Op basis daarvan bepaal je of een leerling bepaalde leerdoelen al wel of niet heeft behaald. Deze informatie kan een presentatie, portfolio of opdracht zijn die een leerling gemaakt heeft. Maar ook: het antwoord op vraag die jij als docent hebt gesteld.

“Waar sta ik nu?”

De feedback die je geeft op basis van gemaakt werk biedt leerlingen inzicht in twee dingen. Ten eerste in wat ze al wél kunnen en ten tweede waaraan zij nog moeten werken. Kortom, met feedback geef je antwoord op de vraag: Waar sta ik nu? En dus zijn feedback en formatief toetsen onlosmakelijk met elkaar verweven.

Feedback geven in Learnbeat

Met de feedback-knop in Learnbeat kun je tijdens het nakijken commentaar op een opdracht sturen. Daarnaast geeft het resultatenscherm jou en je leerlingen inzicht in hun voortgang, waar ze goed in zijn en welke onderwerpen ze minder goed in de vingers hebben. Ook zie je hoe leerlingen scoren op de cognitieve niveaus zoals reproductie, toepassing en inzicht. Dat maakt het resultatenscherm een mooi uitgangspunt voor formatief toetsen

Wat is feed forward?

De derde component van de cyclus van formatief evalueren is feed forward. Hiermee help je een leerling een stap te zetten naar de zone van naaste ontwikkeling. Feedback heeft duidelijk gemaakt waaraan een leerling nog moet werken. Feed forward geeft richting aan hoe de leerling dat dan kan doen.

“Hoe kom ik verder?”

Dat kunnen allerlei concrete tips en ‘richtingaanwijzers’ zijn. Bijvoorbeeld; hoe kan een leerling zijn werkstuk verbeteren? Wat kan hij oefenen om overtuigender over te komen tijdens een presentatie? Of hoe kan een leerling stapsgewijs oefenen met wiskundige vergelijkingen? Kortom, feed forward geeft antwoord op de vraag: Hoe kom ik verder?

Feed forward in Learnbeat

Ook Learnbeat helpt leerlingen vooruit in hun leerproces. Met het lesmateriaal in Learnbeat kunnen leerlingen adaptief oefenen. Het systeem past het aanbod aan op het niveau van de leerling. Kortom: een geautomatiseerde vorm van feed forward. Daarnaast kun je op basis van de resultaten van leerlingen de studieplanner aanpassen. Heeft een onderwerp meer aandacht nodig? Of kan er juist oefenstof geschrapt worden, omdat leerlingen hier al goede resultaten op boeken?

Formatief toetsen en evalueren in de praktijk

Hopelijk heb je nu een beter beeld van het belang van feed up, feedback en feed forward voor formatief toetsen en evalueren. Ook heb je alvast een sneak peak gehad van de mogelijkheden in Learnbeat. Smaakt dit naar meer? Vraag dan meteen jouw gratis proefaccount aan en kijk eens rustig rond in Learnbeat. Geen zorgen, je zit nergens aan vast.

Ervaar de voordelen van formatief toetsen

De checklist helpt je op weg met formatief toetsen. Vraag hem hier gratis aan.

Zo haal je in Learnbeat een per ongeluk verwijderde vraag zelf uit de prullenbak.

Elke maand de laatste nieuwtjes en tips over digitaal onderwijs in je mailbox?