Mediawijsheid in de praktijk van het voortgezet onderwijs en mbo

door Anna op 25 maart 2025

<span id="hs_cos_wrapper_name" class="hs_cos_wrapper hs_cos_wrapper_meta_field hs_cos_wrapper_type_text" style="" data-hs-cos-general-type="meta_field" data-hs-cos-type="text" >Mediawijsheid in de praktijk van het voortgezet onderwijs en mbo</span>

Door het vele swipen op Insta en scrollen op TikTok lijken jongeren al snel digitaal vaardig, maar jongeren zijn zich niet altijd bewust van de gevaren die achter hun schermen schuilen. Een peilingsonderzoek van het SLO toont aan dat de digitale geletterdheid in het vo onvoldoende is. Leerlingen scoren gemiddeld maar een 5,1 als het gaat om mediawijsheid. Mediawijsheid is een van de vier domeinen van digitale geletterdheid: bewust, kritisch en actief kunnen omgaan met digitale media. In dit blog vind je inspiratie om jouw leerlingen of studenten een stukje mediawijzer te maken.

Geen tijd om het hele blog te lezen? Bekijk Mediawijsheid van GO21 in Learnbeat.

Leer jongeren de risico’s van de digitale wereld

In een wereld waarin technologie en online media een steeds grotere rol spelen, is het niet alleen belangrijk om digitaal vaardig, maar ook om mediawijs te zijn. Mediawijsheid is een essentiële vaardigheid om verantwoord deel te nemen aan de samenleving. Denk aan: Hoe betrouwbaar is Wikipedia als bron? Hoe onderscheid je nepnieuws van feiten? Wat deel je online met vrienden en de rest van de wereld? Hoe ga je om met online shaming? Informatie is overal beschikbaar, en iedereen kan content maken en verspreiden. Dit biedt kansen, maar brengt ook risico’s met zich mee, zoals nepnieuws, online misleiding en privacyschending.

TIP

‘Zoek het uit!’ In Learnbeat is een methode over journalistiek voor havo bovenbouw. Leerlingen krijgen via 6 lessen vaardigheden aangereikt om slim en effectief online onderzoek te doen over een zelf gekozen kwestie, wat het extra aansprekend maakt.

Wat moet een mediawijze leerling kunnen?

De klas is een uitgelezen plek om jongeren te leren hoe ze media kritisch en bewust kunnen gebruiken, maar wat betekent dit precies?
Mediawijze leerlingen moeten in staat zijn om:

Informatie en nieuwsbronnen kritisch te beoordelen
Bewust om te gaan met online privacy en data
Online risico’s zoals desinformatie en manipulatie te herkennen
Actief en verantwoord deel te nemen aan de digitale samenleving (bron: SLO)

Het is aan jou als docent om leerlingen effectief te begeleiden in het kritisch en bewust omgaan met digitale media en informatie. Om je te helpen hebben wij een aantal hapklare lesideeën voor je op een rijtje gezet!

Inspiratie voor in de les

Over nepnieuws en online manipulatie
Bad News en Harmony Square zijn spellen om jongeren bewust te maken van desinformatie en verschillende manipulatietechnieken die worden gebruikt om nepnieuws te verspreiden via sociale media, bedoeld voor zowel onder- als bovenbouw in het vo. Bekijk voor een complete les over nepnieuws deze lesbundel.

Over desinformatie
Ben je puur op zoek naar inspiratie om het gesprek over desinformatie aan te gaan, bekijk dan eens de video’s en het lesmateriaal op de site van HUMAN Educatie. Mbo-docenten kunnen gebruik maken van het innovatieve lesprogramma Under Pressure, waarin ze jongeren leren weerbaar te worden tegen desinformatie.

Over online privacy
Databaas 2.0 biedt een compleet lespakket over online privacy. Meer lesmateriaal en informatie is te vinden op Hack in the class.

Bovenstaande ideeën laten zien dat je lessen over mediawijsheid boeiend maakt door het onderwerp op een speelse manier aan te bieden. Door herkenbare en actuele casussen te gebruiken én mediawijsheid te integreren in meerdere vakken, maak je de lessen relevant voor je leerlingen. Maak je liever gebruik van een lesmethode? Bekijk dan ons aanbod in Learnbeat!

TIP

Met de methode GO21_ in Learnbeat gaan leerlingen zelfstandig aan de slag met alle domeinen van digitale geletterdheid, waaronder mediawijsheid. Met opdrachten uit meer dan 120 lessen leren ze online media slim en verantwoord te gebruiken. Geschikt voor de onderbouw van vmbo, havo en vwo.

Vorige blog

← Hoe laat je jouw les beter aansluiten bij de belevingswereld van je leerlingen? 5 tips

Mediawijsheid in de praktijk van het voortgezet onderwijs en mbo

Leer jongeren de risico’s van de digitale wereld

Wat moet een mediawijze leerling kunnen?

Inspiratie voor in de les

Bekijk ook

Dit is de meerwaarde van peer feedback in het onderwijs

Motivatie op school: zo ervaren leerlingen de les

7 x gamification in de klas

Learnbeat