Zo verwerk je 21e-eeuwse vaardigheden in het onderwijs

In het onderwijs is er niet aan te ontkomen: 21e-eeuwse vaardigheden. Deze ‘vakoverstijgende’ competenties moeten leerlingen voorbereiden op de maatschappij van de toekomst. Maar hoe integreer je ze op een doelbewuste manier in lessen? Worstel jij als docent of schoolleider ook met het toepassen van deze vaardigheden? In deze blogs lees je 5 onmisbare tips voor het verwerken van 21e-eeuwse vaardigheden in het onderwijs.

Geschreven door

Maj Hansen

Integratie van 21e eeuwse vaardigheden in het onderwijs is uitdagend

Uit een onderzoek van SLO in 2014 kwam naar voren dat de 21e-eeuwse vaardigheden op dat moment weinig doelgericht en structureel aan de orde kwamen in het curriculum. Het integreren in de lessen blijkt dus een behoorlijke uitdaging. Deze skills zijn dan ook niet in de vorm van een apart vak aan te bieden. Toch zijn er tools waarmee je wel meer aandacht kunt besteden aan de 21e-eeuwse vaardigheden in het onderwijs. Want de kern van deze vaardigheden is het voorbereiden van je leerlingen op de toekomst. En dat kan niet alleen met de inhoud van de les maar ook door de vorm. Daarvoor is het belangrijk om samenhang aan te brengen tussen de vaardigheden en vakinhoud.

Tips voor het maken van 21st century-proof lesmateriaal

Alleen in een context kunnen leerlingen 21e-eeuwse vaardigheden succesvol leren gebruiken. We geven je hier vijf tips om de vaardigheden op een effectieve manier te verwerken in je lessen. Wil je nog eens zien om welke vaardigheden het precies gaat, lees dan de blog over het wat en waarom van 21e-eeuwse vaardigheden.

1. Docent als coach

Om de 21e-eeuwse vaardigheden over te brengen is het belangrijk dat de docent de leerling uitdaagt zelf oplossingen te bedenken. Daarbij geeft hij of zij nog wel feedback en structuur, maar tegelijkertijd is er vooral ruimte en tijd voor reflectie bij de leerling. De docent krijgt dan ook een meer begeleidende rol, terwijl de leerling meer eigenaarschap heeft.

2. Vakoverstijgende projecten

Keuzes in didactiek dragen ook bij aan de 21e-eeuwse vaardigheden. Onderwijs in de vorm van projecten, waarbij leerlingen langere tijd en het liefst in groepjes aan een probleem werken, krijgt de voorkeur. Door tussentijdse evaluatiemomenten leren ze communiceren, samenwerken, kritisch denken en reflecteren op zichzelf. Met vakoverstijgende projecten en creatieve opdrachten zoals bijvoorbeeld vloggen kun je zorgen dat je leerlingen kritisch te werk gaan met technologie en tegelijk focussen op het menselijke aspect.

3. Overzicht in een portfolio

Als je werkt met de digitale leeromgeving van Learnbeat, kun je deze projecten ook in een digitaal portfolio verzamelen. Als docent geef je hier de kaders aan, waarna je leerlingen zelfstandig aan de slag kunnen. Geef bijvoorbeeld een opdracht die ze helpt oriënteren op de veranderende arbeidsmarkt. Met de opdrachten die je in het portfolio geeft kunnen leerlingen werken aan zelfregulering en ondernemend handelen. Bovendien kunnen ze bijhouden welke projecten ze in het kader van sociale en culturele vaardigheden hebben gedaan.

4. Informatie op waarde schatten

Met webdetective, een project van de Bibliotheek, kunnen leerlingen kritisch leren surfen. Een uitgebreider pakket biedt de digitale module Mediawijsheid ‘Zoek het uit!’, toegankelijk in de premiumlicentie van Learnbeat. Met deze digitale, adaptieve lesmethode ontwikkelen leerlingen alle journalistieke vaardigheden die ze nodig hebben voor werkstukken maken, onderzoek doen, betogen voeren en debatten houden. Onderwerpen als fake news herkennen, maatschappelijke kwesties, citeren en bronvermelding en feiten van meningen onderscheiden komen onder andere aan bod.

5. Leren op maat

Doordat Learnbeat zo flexibel is kun je je leerlingen doelgericht aan het werk zetten. Het leent zich bij uitstek voor het creëren van meer autonomie bij de leerling, waarbij je als docent een coachende rol hebt. Activeer je leerlingen aan het begin van de les met een presentatie. Met de gepersonaliseerde leerroutes in Learnbeat kunnen leerlingen vervolgens op het juiste niveau zelfstandig probleemoplossend en kritisch aan het werk. Met de interactieve opdrachten in Learnbeat kunnen leerlingen oefenen met samenwerken en communiceren. Zo stimuleer je meerdere 21e-eeuwse vaardigheden tegelijk.

Voorbereid op de toekomst

Met didactische overwegingen, vakoverstijgende opdrachten en de interactiviteit van een digitale leeromgeving geef je de 21e-eeuwse vaardigheden een plek in het onderwijs. Op die manier kunnen leerlingen de nodige bagage meekrijgen voor de 21e-eeuwse samenleving.
Wil je graag meer informatie over de meest recente ontwikkelingen in het onderwijs? Download dan het trendrapport ‘Digitale leermiddelen in het VO’.