Hoe graphic novels de Nederlands les verrijken en leesplezier vergroten
In het buitenland wordt er al langer mee geëxperimenteerd: graphic novels gebruiken tijdens de literatuurles. In Nederland zijn we vaak nog wat huiverig voor het toevoegen van zogenoemde beeldromans aan de literatuurlijst. Veel docenten zijn bang dat een boek met voornamelijk plaatjes de leesvaardigheid van leerlingen weinig bevordert. Graphic novels kunnen echter een hele goede en leuke toevoeging zijn aan jouw literatuurles! In dit blog lees je de voordelen van het lezen van graphic novels om zo het leesplezier bij je leerlingen te vergroten.
Waarom graphic novels passen in de beeldcultuur van jongeren
Jongeren groeien tegenwoordig op in een beeldcultuur: zij halen hun informatie voornamelijk van sociale media. Hier hebben foto’s en video’s een groter aandeel dan tekst. In het onderwijs is deze trend vaak al terug te zien. Waarschijnlijk maak jij ook in de les gebruik van afbeeldingen, video’s en geluidsfragmenten om je boodschap te ondersteunen.
Door beeldromans in de les te gebruiken, speel je in op deze beeldcultuur. Voor leerlingen die meer visueel ingesteld zijn, is een beeldroman een laagdrempelige stap naar een literaire roman of poëziebundel. Bovendien trainen ze met het lezen van beeldromans nog een andere vaardigheid: visuele geletterdheid. Oftewel: het herkennen en duiden van informatie uit beeld. Deze vaardigheid komt later weer van pas bij het begrijpen van bijvoorbeeld het journaal of persfoto’s.
Adaptief onderwijs in een handomdraai
Beeldromans zijn niet alleen een laagdrempelige manier om met literatuur in aanraking te komen voor beginnende lezers, ze hebben ook genoeg te bieden voor meer gevorderde lezers. Complexe stripverhalen, zoals Dagen van zand van Aimée de Jongh of Maus van Art Spiegelman, lenen zich uitstekend voor het ontwikkelen van de analytische vaardigheden die leerlingen voor het lezen van literatuur nodig hebben. De relatie tussen woord en beeld is in deze boeken vaak gelaagd. Ze kunnen elkaar aanvullen of juist tegenspreken, spanning aanbrengen in het verhaal of spelen met plaats en tijd. Hierdoor is er genoeg voor leerlingen om te ontdekken en met elkaar in discussie te gaan.
Tip: Learnbeat leest Dagen van zand
Ben jij enthousiast geworden en wil je lesmateriaal over graphic novels in jouw les gebruiken? Neem dan eens een kijkje in de Learnbeat Leest-module over Dagen van zand van Aimée de Jongh! De module bevat theorie over beeldromans en fragmenten uit Dagen van zand met (creatieve) opdrachten erbij.
Learnbeat Leest is beschikbaar voor docenten met Learnbeat Premium.
Vul jouw les aan met graphic novels
Er zijn allerlei creatieve manieren om beeldromans in je les te gebruiken. Je kunt interessante discussies houden met je leerlingen over wat literatuur is en waarom. Ook kun je uitgebreid ingaan op de vorm en leerlingen in groepjes verschillende pagina’s uit de beeldroman laten bestuderen.
Vragen die je bijvoorbeeld aan jouw leerlingen kunt stellen: Wat zie je in de afbeeldingen? Hoe werkt dit samen met de tekst? Op welke manier representeert de auteur tijd of plaats? Wat voor tekenstijl heeft de auteur en hoe ondersteunt dit het verhaal? Of laat je leerlingen zelf een strippagina tekenen. Kortom: er valt genoeg te ontdekken.
Om uit te vinden wat voor literatuur bij jouw leerlingen past, helpt het om zo veel mogelijk vormen van literatuur aan te bieden. Beeldromans zijn een goede toevoeging aan het aanbod aan proza en poëzie dat nu vaak de standaard is. Gebruik ze dan ook niet ter vervanging, maar als aanvulling op het bestaande curriculum. Wie weet kom je zo een stapje dichter bij het ontwikkelen van enthousiaste lezers!
Benieuwd geworden? Bekijk deze boekentips:
- Dagen van zand en De terugkeer van de wespendief van Aimée de Jongh
- Familieziek van Peter van Dongen & Adriaan van Dis
- Het Achterhuis van David Polonsky & Anne Frank
- Molo Uku: Erfenis van de Gouden Eeuw van Erno Pickee & Harits Farhan
- De beeldromans van Dick Matena: Kaas van Willem Elsschot, De avonden van Gerard Reve en Kort Amerikaans van Jan Wolkers
- Maus van Art Spiegelman
- Persepolis van Marjane Satrapi
