Begrijpelijk taalgebruik in je eigen lesmateriaal: zo doe je dat
In Nederland hebben 2,5 miljoen mensen moeite met lezen, schrijven en/of rekenen. Herken je dit bij jouw leerlingen? Als docent wil je hier natuurlijk rekening mee houden. Vooral als je zelf je eigen lesmateriaal maakt. In dit blog lees je praktische tips om te zorgen dat iedereen jouw lesmateriaal begrijpt.
Hoe zit het met laaggeletterdheid in jouw klas?
Een kwart van de 15-jarigen in Nederland was ongeletterd in 2018, zo bleek uit onderzoek van Programme for International Student Assessment (PISA). Een laaggeletterde kan lezen en schrijven, maar begrijpt een eenvoudige tekst niet. Het leesniveau is te laag om helemaal mee te doen in de samenleving. Daarom is het belangrijk dat je als docent rekening houdt met deze doelgroep.
Gebruik bekende woorden en meer tips
Maak je zelf lesmateriaal? Formuleer je zinnen op een manier die iedereen begrijpt.
4 tips voor formuleren:
- gebruik bekende en makkelijke woorden
- herhaal dezelfde woorden
- formuleer zinnen kort en helder
- schrijf actief
Tip: Check moeilijke woorden
Twijfel je over een woord? Klik op bovenstaande link of ga naar ishetb1.nl om te kijken of het past bij het niveau van je leerlingen.
Stimuleer het leerproces met een simpele lay-out
Houd, naast tekst, ook rekening met de vormgeving:
Lay-out
Een simpele lay-out stimuleert het leerproces. Maak het simpel en houd het geheel overzichtelijk. Dat geldt zeker voor digitale teksten.
Beeld
Gebruik je beeld? Kies dan beeld dat de tekst ondersteunt. ‘Leuke’ afbeeldingen die niks toevoegen leiden af, dus laat deze liever weg.
Structuur
Geef structuur aan informatie door titels en kopjes te gebruiken. Hiermee maak je alinea’s automatisch korter en wordt het geheel overzichtelijker voor de leerling. Dit helpt leerlingen om informatie sneller te vinden en het te koppelen aan de juiste context.
Geef je bèta- of gammavakken? Houd je uitleg kort
Moeilijke woorden en vaktermen in de lesstof
Sommige onderwerpen zijn lastig uit te leggen in eenvoudige taal. Vakken zoals geschiedenis en NaSk bevatten nu eenmaal veel vaktermen. Wees je dus ook in dit geval bewust van het taalniveau van je leerlingen. Beschrijf moeilijke woorden mondeling en geef voorbeelden. Verwerk daarna de stof in diverse werkvormen.
Breng afwisseling in je opdrachten
Learnbeat biedt verschillende digitale vraagvormen waarmee je leerlingen oefenen met de stof. Gebruik daarom naast tekst ook illustraties, video en geluid. Zo houd je rekening met individuele verschillen tussen leerlingen. Dit blog vertelt je hoe je verschillende werkvormen inzet.
Tip: Automatisch nakijken en afleiders toevoegen
Geef jij het vak Nederlands? De methode Leswijs Nederlands besteedt in de bovenbouw vmbo expliciet aandacht aan schooltaalwoorden en veelvoorkomende woorden op het eindexamen.
Wil je zelf aan de slag met lesmateriaal maken?
Download het Stappenplan Lesmateriaal maken zodat je niks over het hoofd ziet. Veel plezier en succes!
