Woordjes leren met 4 handige leerstrategieën

Homoniemen stampen, Franse formele zinnen onthouden en zuren en basen leren. Het kan allemaal met de functie Woordjes in Learnbeat. Maar tussen het zien van nieuwe informatie en het onthouden daarvan zitten nog allemaal stappen. Hoe kunnen we deze stappen effectiever maken? In mijn vorige blog over effectief leren bespraken we 5 leerstrategieën om woordjes en begrippen te leren. Hier volgen er nog vier die voorbij gaan aan het ouderwetse ezelsbruggetje en het bekende stampen.

Geschreven door

Maj Hansen

1. Stof moet niet abstract blijven, maar gaan leven

Een rijtje abstracte woordjes stampen is best lastig. Altijd weer die hardnekkige termen die niet willen blijven plakken. Experts raden de volgende leerstrategie aan: het koppelen van de nieuwe woordjes aan visuele of auditieve informatie. Dit staat ook bekend als dual coding. Dus: combineer tekst met plaatjes of een liedje.

Waarom werkt dit goed voor het geheugen? Dat zit zo: zintuigelijk rijke informatie wordt extra goed opgeslagen in de hersenen, omdat het binnenkomt via verschillende kanalen.

Laat leerlingen dus visuele samenvattingen maken. Bijvoorbeeld met een mindmap of infographic.

Als je met Learnbeat werkt, kunnen leerlingen deze opdrachten in het portfolio verzamelen en jij kunt als docent individuele feedback geven.

2. Leg verbindingen met iets wat je al kent

Een voorwaarde voor effectief leren is dat je voortbouwt op bekende informatie. Laat dit nou precies zijn wat de leerstrategie elaboratie voorschrijft. Hierbij koppel je iets nieuws aan iets wat je al kent. Zo werkt het werkgeheugen (waar alles tijdelijk ligt opgeslagen) samen met het langetermijngeheugen. Door de associatie met iets grappigs of een persoonlijke ervaring wordt nieuwe informatie nog beter opgeslagen.

Stel: leerlingen moeten voor Spaans dierennamen leren. Om effectief te leren kunnen ze daarbij denken aan de keer dat ze zelf in de dierentuin waren, of aan een komisch filmpje van een dier.

Op die manier activeren ze verschillende zintuigen en slaan ze het begrip op meerdere manieren op.

3. Chunken maakt de stof behapbaar

Chunken is een leerstrategie waarbij je leerstof onderverdeelt in kleinere delen. Zo maak je informatie behapbaarder voor je geheugen. Chunken wordt vooral gebruikt voor cijfers. Je verdeelt dan een hele rits cijfers (of letters) in kleinere, betekenisvolle delen. Denk bijvoorbeeld aan een telefoonnummer.

Door 0654678319 uit elkaar te trekken tot 06 546 78 310 wordt het makkelijker leesbaar. En in plaats van 10 losse cijfers te onthouden, kun je je op 4 units (chunks) concentreren.

Het leuke is dat je dit ook kunt toepassen op tekstuele informatie. Zo zul je merken dat een boodschappenlijstje wat je hebt geordend op groep (groente, zuivel, vlees) makkelijker te onthouden is dan wanneer alles door elkaar staat.

Chunken in de klas
Leerlingen kunnen chunken inzetten bij het onthouden van formules voor wiskunde en natuurkunde. Maar ook voor andere vakken is het handig. Als er grote hoeveelheden informatie geleerd moet worden voor maatschappijleer bijvoorbeeld, dan is het ook voordelig om deze informatie te ordenen. Door thematische blokjes te maken en onderscheid te maken tussen hoofdzaak en bijzaak, krijg je betekenisvolle chunks die goed te leren zijn.

4. Toets jezelf als ultieme leerstrategie

Deze leerstrategie ligt in het verlengde van retrieval practice. Eventjes die hoofdstukken doorlezen voor de toets en belangrijke informatie markeren. Het lijkt voor de leerling alsof ze serieus aan het leren zijn, maar echt effectief is het niet. Zoals gezegd: daar daag je het geheugen niet mee uit.

Een oefentoets of quizje maken is beter dan herlezen.

Dan trainen ze namelijk ook de dingen die ze nog niet weten.

Formatief toetsen is daarom een waardevolle aanvulling op eindtoetsen. Ook flashcards zijn handig om te mee oefenen. Met de nieuwe functionaliteit van Learnbeat gaat dat nog makkelijker. Met Woordjes kunnen leerlingen voor elk vak digitaal woordjes of begrippen leren. Van flashcards naar meerkeuzevragen tot open vragen. Daarmee toetsen leerlingen pas echt zichzelf!

Leren is visualiseren

Om goed te kunnen leren moet stof dus niet abstract blijven, maar gaan leven. Je geheugen wordt blij van rijke informatie. Dit bereiken leerlingen door te visualiseren en door informatie te koppelen aan iets wat ze al kennen. En door de stof op te delen in logische eenheden en zichzelf regelmatig te toetsen.