[Interview] ‘De digitale methode scheikunde Chemie in Onderzoek is volledig examenproof!’
- Dit artikel is recent geüpdatet om actuele informatie te bieden
Henk Ubbels is docent scheikunde aan het Zaanlands Lyceum. Het rapport van de Commissie van Koten en het nieuwe examenprogramma waren voor hem de aanleiding om zelf een vernieuwende scheikundemethode te ontwikkelen: Chemie in Onderzoek. In een interview vertelt hij waarin zijn methode scheikunde verschilt van andere.
Een nieuwe manier van omgaan met practica
“In Chemie in Onderzoek ga ik anders om met practica. Scheikundig onderzoek begint bij een onderzoeksvraag en hypothese, gevolgd door een experiment. Daarna vertaal je je waarnemingen pas naar theorie. Ik vind dat je die volgorde moet aanhouden in je lessen.”
Toen de Commissie Vernieuwing Scheikunde (Commissie van Koten) in 2003 het rapport Chemie tussen context en concept uitbracht, begon Henk Ubbels met het schrijven van zijn eigen lesmateriaal.
Ubbels: “De scheikundemethodes die er destijds waren, sloten niet aan bij de bevindingen van de Commissie van Koten om chemie meer vanuit context aan te bieden. Ook ik wilde meer aansluiten bij de belevingswereld van kinderen en ben daarom gaan experimenteren met eigen lesmateriaal maken. Het begon met losse stencils over chemisch rekenen, als aanvulling op het boek dat ik gebruikte. Ook maakte ik materiaal om contexten te introduceren. Gaandeweg breidde ik het lesmateriaal uit. Inmiddels werk ik al een aantal jaren met mijn eigen methode: een compleet pakket voor havo en vwo. En sinds kort kunnen ook andere scholen met Chemie in Onderzoek werken via Learnbeat.”
Zelf lesmateriaal arrangeren
“Van bestaande methodes vond ik de opbouw soms niet logisch. Sommige scheikundige onderwerpen moet je niet opknippen en kun je niet in willekeurige volgorde doen. Ik wil ze als één geheel behandelen. Methodes van grote uitgeverijen hanteren richtlijnen over hoeveel uur een onderwerp in beslag mag nemen, terwijl je als vaksectie beter zelf lesmateriaal kunt arrangeren, afhankelijk van hoe je school georganiseerd is. Ik vind het bijvoorbeeld belangrijk dat de lesstof in het derde jaar meteen op niveau is. Er is maar een korte aanloop naar de profielkeuze en het is belangrijk dat er een goed en realistisch advies komt.”
Lesmateriaal arrangeren in Learnbeat
“Door de samenwerking met Learnbeat kunnen ook andere scholen met mijn materiaal werken. Een groot voordeel van Learnbeat is dat docenten het lesmateriaal naar eigen inzicht kunnen aanpassen. Dat gaat heel makkelijk. Je kunt bijvoorbeeld de volgorde veranderen, aanvullingen plaatsen of zaken schrappen die voor jouw les minder relevant zijn. Daarnaast is er – optioneel – maar één boek, zodat leerlingen in hogere leerjaren nog steeds beschikken over de lesstof van eerdere jaren.
Chemie in Onderzoek is examenproof
Mijn collega Huib van Drooge werkt ook met mijn lesmateriaal. Hij is voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor het Onderwijs in de Natuurwetenschappen (NVON) en was daardoor nauw betrokken bij de invulling van het nieuwe examenprogramma. Een groot voordeel, want hij kent het examenprogramma tot in detail en kan daarom goede feedback geven. Chemie in Onderzoek is daardoor volledig examenproof!”
“Practica moeten voorafgaan aan de theorie. Zo werkt het ook in de wetenschap.”
Practica moeten voorafgaan aan de theorie
“Scheikundepractica moeten goed zijn opgebouwd. In sommige scheikundemethodes lijken proefjes op kookboekrecepten. Leerlingen lezen het ‘recept’ en voeren dat klakkeloos uit. Daar leer je weinig van.
Practica moeten voorafgaan aan de theorie. Zo werkt het ook in de wetenschap.
Het begint met een onderzoeksvraag. Daarna worden hypotheses geformuleerd: wat verwacht je te zien? Een leerling voert het proefje uit, beschrijft en verwerkt de resultaten. Pas daarna wordt een relatie gelegd met de theorie. Zo zijn de practicumlessen in Chemie in Onderzoek opgebouwd. Leerlingen leren op deze manier om vóór, na en tijdens het experiment goed na te denken.”
Zelf aan de slag met Learnbeat en Chemie in Onderzoek
Enthousiast geworden? Bekijk hier wat de methode Chemie in Onderzoek te bieden heeft. Of vraag je gratis proefaccount aan van Learnbeat en probeer zelf of digitaal lesgeven iets voor jou is:
