Oriënteren op digitaal toetsen, een scherm met een toets in het midden.

[Blog] Oriënteren op digitaal toetsen: de voordelen, bezwaren en randvoorwaarden op een rij

Oriënteert jouw school zich op digitaal toetsen? Voor veel vaksecties is het spannend om papieren toetsen los te laten. In deze blog bespreken we de veelgehoorde bezwaren van docenten en welke randvoorwaarden nodig zijn om digitaal te toetsen. Maar eerst lees je wat digitaal toetsen docenten en leerlingen oplevert. Met deze informatie kunnen jullie in gesprek en komen jullie hopelijk samen tot een weloverwogen keuze.

Geschreven door
Marit Rooijakkers

De voordelen van digitaal toetsen voor docenten en leerlingen

De stap naar digitaal toetsen zet je niet zomaar. Maar uiteindelijk kan digitaal toetsen jullie als vaksectie veel opleveren.
Hieronder zet ik alle veelgenoemde voordelen op een rij:

Hogere betrouwbaarheid en validiteit

  • Als je digitaal toetst kijkt de leeromgeving automatisch de gesloten vragen na waardoor er geen verschillen zijn tussen de correctoren.
  • Open vragen kijk je per vraag na, wat bijdraagt aan consequente beoordeling.
  • Daarnaast kun je digitaal verschillende gelijkwaardige versies genereren.

Tijd besparen als docent

  • Learnbeat kijkt gesloten vragen na.
  • Getypte antwoorden van je leerlingen zijn altijd leesbaar, in tegenstelling tot sommige handschriften.
  • Learnbeat rekent de cijfers uit aan de hand van jouw normering en puntentelling.

Inzicht in de voortgang en prestaties
Inzicht in de prestaties van klassen en leerlingen, wat leidt tot beter onderwijs (op maat).

Gemotiveerde leerlingen Leerlingen zijn gemotiveerder door meer afwisselende vraagtypen en media.

Vraagtypen zoals:

  • matchingvragen
  • hotspot aanwijzen op een afbeelding of kaart
  • digitaal tekenen

en media zoals:

  • foto’s in kleur
  • geluidsfragmenten
  • videofragmenten
  • animaties

Verschillende versies genereren
Digitaal genereer je met één druk op de knop een nieuwe versie van dezelfde toets. 

Online delen met collega’s
Je kunt jouw digitale toetsen en toetsvragen makkelijk delen met collega’s. En jij gebruikt op jouw beurt weer de gedeelde toetsvragen van andere docenten.

Eindexamenvoorbereiding vmbo
Voor vmbo basis en kader is digitaal toetsen een goede voorbereiding op de digitale eindexamens.

Transparantie
Digitaal heb je zicht op de gehele toets, de antwoorden van leerlingen en alle resultaten per leerling en per klas. Deze kun je dus ook voorleggen tijdens een inspectie of een gesprek met je leerlingen, mentoren of ouders.

Samenwerken
Digitaal werk je laagdrempelig samen met jouw collega’s aan een toets of meerdere toetsen. Bijvoorbeeld door allemaal twee vragen aan te leveren en die te delen. Of door zelf een toets te maken en deze daarna te delen met je collega’s.

Metadata
Digitaal geef je een toetsvragen eenvoudig een label mee: oftewel je voegt metadata toe. Hiermee geef je bijvoorbeeld aan:

  • het leerjaar en niveau (bijvoorbeeld klas 1 of 4 havo)
  • het onderwerp
  • het cognitieve niveau (reproductie, toepassing of inzicht)
  • het referentieniveau voor talen
  • de oorsprong (bijvoorbeeld eigen werk, examenvraag, vertaalde vraag)

Gebruikerstip: Metadateer jouw opgaven en toetsvragen in Learnbeat

Learnbeat hanteert metadata op de bovenste 4 niveaus: leerjaar en niveau, onderwerp, cognitief niveau en referentieniveau. In dit supportartikel lees je hoe je metadata toevoegt.

Het metadateren van toetsvragen
Vragen een label geven met de juiste metadata heeft drie voordelen:

  1. Je maakt met één druk op de knop een tweede versie of herkansingsversie van de toets. Dat kan alleen als je de toetsvragen goede metadata bevatten.
  2. Toetsvragen met metadata geven inzicht in de prestaties per leerling en klas, bijvoorbeeld op cognitief niveau en op onderwerp.
  3. Je legt, als je al jouw toetsvragen correct labelt, een databank aan met eigen toetsvragen aan die je makkelijk kunt terugvinden. Doe je dit samen met je hele school of koepel? Dan hergebruiken jullie elkaars materiaal onderling eenvoudig weer.

Gebruikerstip: Check de kwaliteit van jouw toetsvragen

Werk jij al met Learnbeat en maak jij zelf toetsvragen? Controleer de kwaliteit van jouw toetsvragen met de nieuwe functie vraagstatistieken in Learnbeat. Lees hier meer over hoe de functie vraagstatistieken in Learnbeat werkt.

Veelgenoemde bezwaren tegen digitaal toetsen en hoe deze weg te nemen

We horen regelmatig van de docenten die enthousiast zijn over digitaal toetsen dat hun collega’s beren op de weg zien. “Stel dat de wifi uitvalt? Of de video tijdens de toets ineens niet speelt. Wat dan?” zijn veelgenoemde what-if-scenario’s.  

Digitaal toetsen is nieuw, onbekend en dat maakt de overstap spannend. Maar voor veel voorziene problemen, die vaak terecht worden genoemd, bestaan oplossingen. We zetten de bezwaren én oplossingen hieronder op een rij.

Angst voor fraude of spieken
Veel docenten zijn bang dat leerlingen online antwoorden opzoeken of afkijken. Dit voorkom je heel eenvoudig op verschillende manieren.
Oplossing tegen spieken 1:
Vaak neemt de docent of surveillant plaats achterin het lokaal. Zo houdt deze zicht op alle schermen.
Oplossing tegen spieken 2:
In de toetsomgeving van Learnbeat zie jij op jouw docentenscherm meldingen van verdacht gedrag. Als een leerling het tabblad verlaat, zie jij dat als docent. Ook als een leerling iets kopieert en plakt in het antwoordvakje ziet de docent een real time melding.
Oplossing tegen spieken 3:
In Learnbeat neem je een toets af in de veilige modus. In de “volledig schermmodus” moet een leerling op het tabblad van de toets blijven en kan deze niet verlaten. Daarnaast kunnen leerlingen de “Safe Exam Browser” installeren op hun laptop en daar de toets in maken.

In deze blog lees je tips voor orde houden in de klas met devices en tegen spieken voor toetsen op afstand

De examens zijn ook op papier
Dat is waar: op het vmbo basis en kader na zijn alle eindexamens op papier. Maar weegt dit voor jullie op tegen de bovengenoemde voordelen van digitaal toetsen?
Doordat je digitaal goed inzicht krijgt in de scores van elke leerling op cognitief niveau en onderwerp, kun je uiteindelijk gericht voorbereiden per examenonderwerp.

Toetsen digitaliseren kost tijd
Het invoeren van je toetsen in een digitale leer- of toetsomgeving is inderdaad een tijdsinvestering. Je bespaart die tijd later wel weer op nakijkwerk.

Gebruikerstip: Laat jouw lesmateriaal digitaliseren

Zou je wel digitaal willen toetsen, maar heb je te weinig tijd om jouw eigen toetsen te digitaliseren. Informeer naar de lesmateriaal invoerservice van Learnbeat.

Met surveillanten werken: kan dat bij een digitale toets?
Ja, een digitale toets kun je laten surveilleren. In Learnbeat kun jij als docent de toets van tevoren inplannen. De toets start en eindigt dan op de door jou aangegeven tijd voor de door jou geselecteerde leerlingen. Op deze manier hoef jij dus zelf niet aanwezig te zijn tijdens de toets. 

Wat zijn de randvoorwaarden voor digitaal toetsen?

Natuurlijk kun je digitaal toetsen niet zomaar implementeren zonder de randvoorwaarden op orde te hebben. Gelden de onderstaande criterias op jouw school?

  • Maak een goede toetsmatrijs, waarin je de leerdoelen vaststelt en aan de hand waarvan je ook goed kunt metadateren. Lees in deze blog hoe je een toetsmatrijs maakt.
  • Er moet een stabiele internetverbinding/wifi op school zijn.
  • Elke leerling heeft een device nodig.
  • Zorg voor voldoende digitale toetsvragen.
  • Als docent moet je tijd investeren:
  •     … ten eerste in het leren kennen van de digitale toetsomgeving
  •     … ten tweede in het digitaliseren van je bestaande materiaal
  • Stel een toetsbeleid en redactiewijzer op met je vaksectie. Zo waarborg je dat iedereen binnen jouw vaksectie op dezelfde manier toetsvragen maakt.
  • Vorm samen het beleid voor veiligheidsmaatregelen, zoals de volledig schermmodus in Learnbeat of de Safe Exam Browser (SEB).
  • In de praktijk zien we dat scholen waar leerlingen hun eigen devices hebben meestal toetsen afnemen in de volledig schermmodus.
  • De SEB wordt meestal gebruikt op scholen waar de devices in het beheer van school zijn. De SEB moet geïnstalleerd worden op de devices en ook regelmatig geüpdatet worden om te blijven werken.

Klaar om te investeren in hogere betrouwbaarheid, validiteit en tijdsbesparing?

Zoals je gelezen hebt, is de overstap naar digitaal toetsen een investering die jullie uiteindelijk veel oplevert. Bekijk rustig de mogelijkheden van Learnbeat’s digitale toetsomgeving in een proefaccount. 

Zo haal je in Learnbeat een per ongeluk verwijderde vraag zelf uit de prullenbak.

Elke maand de laatste nieuwtjes en tips over digitaal onderwijs in je mailbox?