Toetsen en schoolexamens op afstand: 13 tips tegen spieken
Lesgeven op afstand: tijdens de eerste coronagolf stapte het onderwijs – noodgedwongen –massaal over. Inmiddels maken nog steeds veel scholen de overstap naar digitaal toetsen. Toch is er ook twijfel bij docenten aan de veiligheid hiervan. Learnbeat schiet je te hulp met 13 anti-spiek tips voor toetsen en schoolexamens op afstand.
Digitaal spieken
Uit een steekproef van Kennisnet in het voortgezet onderwijs blijkt dat leerlingen spieken tijdens een digitale toets makkelijk vinden. Ook als die toets in een lokaal wordt afgenomen met surveillance. Spieken gebeurt op verschillende manieren. Leerlingen gebruiken hun smartphone om te whatsappen; hun device om te googelen of screenshots te maken. Soms worden zelfs smartwatches of digitale pennen gebruikt. Waar je in het klaslokaal kunt surveilleren, heb je daar op afstand geen zicht op. Maar met deze tips houd je toch de controle:
1. Gebruik de volledig-schermmodus of de Safe Exam Browser
Werk je met de digitale toetsomgeving in Learnbeat? Druk als je de toets gaat afnemen op de knop “Volledig scherm” rechtsboven. Een andere optie is om je leerlingen de Safe Exam Browser te laten installeren op hun device. In beide gevallen komt de leerling in een gesloten toetsomgeving waarin geen ander tabblad geopend kan worden. De leerling kan dus niets anders doen op zijn device tot de toets ingenomen is. Dus niks online opzoeken, geen screenshots maken en niet chatten of appen op deze device.
2. Telefoons inleveren bij ouders
Normaal gesproken moeten leerlingen vaak hun telefoons inleveren bij de docent of surveillant. Maar die zijn er nu even niet. Toch wil je liever voorkomen dat leerlingen onderling overleggen via WhatsApp. Aangezien veel ouders deze weken ook vanuit huis werken, kun je hen hier wellicht voor inschakelen. Dit zal niet in alle gevallen kunnen; overleg dan met ouders wat wel mogelijk is.
3. Camera’s aan
Een andere optie is om je leerlingen te vragen om tijdens de toets de camera op hun device aan te zetten. Laat ze hun telefoon dan zichtbaar in beeld leggen, ondersteboven. Dan heb je er als docent toch zicht op. Om de afstand nog meer te verkleinen kun je het volgende afspreken met je klas: iedereen zet zijn camera aan tijdens de toets zodat je ziet dat ze achter hun device zitten. Vraag dan voor je de toets start of iedereen zijn kamer via video laat zien. Zo voorkom je dat ze spiekbriefjes achter de camera ophangen.
4. Monitor online
Je kunt ook een interactieve verbinding maken, bijvoorbeeld via MS Teams of Google Hangouts. Ook handig: met Zoom blijven je deelnemers allemaal even groot in beeld. Werk je met Learnbeat? Dan hoef je niet bang te zijn dat de verbinding wordt weggedrukt tijdens de digitale toets (alleen bij de Safe Exam Browser werkt dit niet). Jij houdt als docent de voortgang van de toets in de gaten en krijgt meldingen van ‘verdacht gedrag’. Met de video heb je ondertussen ook zicht op hun bureau. Laat ze het geluid aanhouden. Dan kun je ook nog horen of ze met elkaar contact hebben en leerlingen kunnen eventueel een vraag stellen.
Let op: met een klas van 30 leerlingen is dit een uitdaging. Deel daarom de groep op en regel meerdere surveillanten. Of toets niet tegelijkertijd: maak dan verschillende versies van een toets (zie tip 8.).
5. Maak een openboektoets
Afhankelijk van de stof waarop je leerlingen wilt toetsen kun je een openboektoets overwegen. Dan is ‘spieken’ geen probleem. Bij woordjestoetsen is dit natuurlijk niet zo handig. Maar bij toetsen die draaien om begrip en inzicht is dit zeker een mogelijkheid. Combineer dit met een tijdslimiet en je test zo de leerlingen niet op reproductie, maar wel op het volgende: weten ze wáár ze wat kunnen vinden in de stof? Weten ze hoe ze die informatie in moeten zetten? Volgens sommigen kan een openboektoets zelfs leerzamer zijn dan een reguliere toets, omdat leerlingen gedwongen worden verbanden te leggen.
6. Hussel opgaven
Als je vooral met gesloten vragen werkt, maak je het spieken voor leerlingen erg uitnodigend. Hussel daarom de opgaven van de toets. Elke toets wordt op die manier net anders. Elke leerling heeft zijn of haar eigen versie en kan niet één, twee, drie meekijken met een ander. Learnbeat heeft deze optie al: als docent kun je kiezen om de vragen te husselen, en je kunt bij meerkeuzevragen bijvoorbeeld de antwoordmogelijkheden ook door elkaar gooien.
7. Stel open vragen
Een andere mogelijkheid voor het tegengaan van spieken bij digitaal toetsen is het gebruik van veel open vragen. Leerlingen moeten dan hun eigen antwoorden formuleren, en hebben er niet zoveel aan als ze dingen letterlijk overnemen uit het boek. Bovendien zie je als docent zo waar een leerling het antwoord van een ander heeft gekopieerd of deels heeft overgenomen.
8. Maak meerdere toetsvarianten
Maak meerdere varianten van dezelfde digitale toets. Vraag andere woorden, gebruik net andere zinnen en speel met de volgorde (zie tip 6). Zo krijgt elke leerling een ‘unieke’ versie. Ook hoef je je dan niet te beperken tot open vragen, en kun je gesloten vragen blijven inzetten (en die worden weer automatisch nagekeken, wat jou als docent weer tijd scheelt bij het nakijken).
9. Beperk de tijd
Maak van tevoren duidelijk hoelang leerlingen de tijd hebben voor de toets. In plaats van ruim de tijd te plannen, maak je het voor het digitaal toetsen op afstand net wat krapper. Zeker voor woordjestoetsen is dit een goede manier om spieken te beperken. Want opgaven binnen beperkte tijd moeten maken betekent ook: geen tijd om de boeken in te duiken of uitgebreid te whatsappen over de antwoordopties.
10. Bepaal de tijd per vraag
Leerlingen die snel werken kunnen, zodra ze klaar zijn met de toets, misschien in de verleiding komen om antwoorden te delen met klasgenootjes. Om dit te voorkomen kun je nog meer controle nemen over de toets: bepaal het tempo van de toets van buitenaf. Dan zorg je dat elke individuele opgave binnen een toets dezelfde begin- en eindtijd heeft. Als docent bepaal je bovendien wanneer de leerlingen starten, en zorg je dat dat tegelijk gebeurt. Zo eindigt iedereen ook op hetzelfde moment.
11. Kies voor alternatieve vormen
Zijn jullie nog niet helemaal klaar voor toetsen op afstand? Dan zijn er ook andere benaderingen mogelijk. Speel in op de situatie door traditionele toetsvormen achterwege te laten. Vervang het schriftelijk examen bijvoorbeeld door een mondeling video-examen. Leerlingen kunnen dan onder andere een casus analyseren, aan de hand van een bron advies geven of een oplossingsstrategie uitleggen bij een som. Als docent kun je de video opnemen om later nog eens rustig door te nemen en zo tot je beoordeling te komen. Ook heb je dan de kans om deze voor te leggen aan een tweede beoordelaar.
12. Moedig samenwerken aan
Je kunt onderling spieken tegengaan, of je kunt samenwerken juist bevorderen. Laat leerlingen in (door jou gekozen) groepjes een opdracht maken voor een cijfer. Maak duidelijk of de leerlingen daarbij (digitale) bronnen mogen gebruiken. Het samenwerken met digitale hulpmiddelen is dan ook onderdeel waarop beoordeeld kan worden.
13. Neem een proeftoets op afstand af
Om te zorgen dat iedereen weet wat hij of zij kan verwachten van digitaal toetsen kun je een korte proeftoets afnemen. Dan weten de leerlingen waar zij aan toe zijn op het moment van het schoolexamens, en weet jij als docent beter hoe je de leerlingen kunt monitoren op spieken. Neem alle stappen door van begin tot einde, zodat je ook bewust bent van hordes die je moet nemen op het gebied van internet, ict en devices. Leerlingen kunnen zelf al wennen aan digitaal toetsen met Learnbeat door digitaal opdrachten en formatieve toetsen te maken in Learnbeat. De structuur en de opbouw in Learnbeat is voor alle opgaven en toetsen hetzelfde; of ze nu voor een cijfer meetellen of niet.
Gecontroleerd toetsen en schoolexamens afnemen op afstand
Kortom, er zijn verschillende manieren om spieken tijdens digitaal toetsen tegen te gaan. Je kunt zelf je toetsen spiek-proof maken, er zijn instellingen als de Safe Exam Browser en je kunt goede afspraken maken met je leerlingen om de afstand te verkleinen. Als je met Learnbeat werkt zijn er al een aantal ingebouwde manieren om spieken te beperken. We hopen dat je met deze tips meer vertrouwen hebt gekregen in digitaal toetsen en schoolexamens afnemen op afstand
Checklist: Veilig digitaal toetsen
Oriënteer jij je op digitaal toetsen (op afstand)? In deze checklist zetten we op een rij waar je aan moet denken om veilig te toetsen.
